ŠTA JE PSORIJAZA?
Psorijaza je hronična bolest kože. Bolest se manifestuje crvenim pečatima prekrivenim belim ljuspicama (skvamom). Oštećena koža može izgledati sjajno i crveno ili čak da ima čireve, akne, u zavisnosti od vrste psorijaze. Ove promene na koži se najčešće javljaju na trupu, laktovima, kolenima i kosmatom delu glave. U SAD-u, oko 7 miliona ljudi (2% -3% ljudi) ima psorijazu. Svake godine se dijagnostikuje 150000-260000 novih slučajeva. Psorijaza takođe može uticati na nokte nogu i ruku, izazivajući udubljenja, zadebljanja kao i nepravilne konture noktiju.
Većina ljudi sa psorijazom noktiju ima psorijazu kože. Samo 5% pacijenata s psorijazom noktiju nema psorijazu kože. Osobe koje imaju psorijazu kože, 10% -55% imaju i psorijazu noktiju (koja se naziva i psorijatična bolest noktiju). Oko 10% – 20% osoba sa psorijazom kože ima psorijatični artritis, specifično stanje gde pacijenti imaju i simptome artritisa i psorijaze. Osobe sa psorijatičnim artritisom, 53% -86% imaju afektirane nokte, često sa udubljenjem.
Ako je psorijaza noktiju teška i ne leči se, može dovesti do funkcionalnih i socijalnih problema.
KOJI SU UZROCI PSORIJAZE?
Psorijaza nije zarazna. Nije u potpunosti poznato kako se razvija psorijaza noktiju. Javlja se kao posledica kombinacije genetskih (naslednih), imunoloških i faktora životne sredine.
Psorijaza ima tendenciju porodičnog javljanja. Ako imate roditelja, brata ili sestru koji ima psorijazu, imate 16% -25% šanse da i vi imate psorijazu. Ako oba roditelja imaju psorijazu, rizik je 75%. Muškarci i žene jednako su podložni oboljevanju od psorijaze. Psorijaza se može pojaviti kod ljudi svih rasa.
KOJI SU SIMPTOMI PSORIJAZE?
Obično ljudi koji imaju psorijazu noktiju takođe imaju simptome i na koži. Ako neko ima psorijazu na noktima, ali ne i na koži, ova situacija može biti teška za lekara da je dijagnostikuje. Pacijent treba da naglasi lekaru ako postoji porodična istorija bolesti.
Nokatna površina se sastoji od nokatne ploče, nokatnog krevetca, hyponychium-područije epitela, nokatnog matriksa, nokatnih nabora, nerava, deo za pričvršcivanje nokta, kao i kraj kosti na prstu.
Mogu se primetiti sljedeći znaci psorijaze noktiju:
- Mala žuto-crvena diskoloracija noktiju, koja izgleda kao kap krvi ili ulja ispod nokatne ploče: Ovo je poznato kao kap ulja ili ružičasta mrlja i znak je psorijaze.
- Malo udubljenje noktiju ili stvaranje brazde na nokatnom matriksu. Udubljenja se razvijaju kada se ćelije gube sa površine nokta.
- Linije koje prolaze kroz nokat (jedna do druge, od korena do vrha): To su medicinski poznate kao Beau linija noktiju.
- Bela područija nokta, poznata kao leuconychia (beli nokti) ili bolest midmatriks
- Zadebljanje kože ispod noktiju: Lekari to mogu nazvati subungalna hiperkeratoza. To može dovesti do popuštanja nokta.
- Popuštanje nokta: To se medicinski zove Oniholiza nokatne podloge (odvajanje nokta od nokatnog kreveca) i površine epitela – hyponychium. Na noktima se mogu razviti bela područija koja su odvojena od kože nokta. To obično počinje na vrhu noktiju i proteže se do korena. Podloga nokta (koža ispod noktiju) može biti inficirana.
- Krhkost noktiju: Nokti mogu biti krhki i slabi jer osnovne strukture nisu zdrave.
- Male crne linije na nokatnim pločama, od vrha do baze nokta: One nastaju zbog sitnih krvarenja ili proširenja kapilara u dermalnim papilama. To se događa kada mali kapilari na vrhovima prstiju krvare između noktiju i kože ispod nokta.
- Crveno oko bledih zakrivljenih površina na dnu nokta: To je poznato kao pegava Lunula (spotted lunula). To se događa kada krvni sudovi ispod noktiju trpe pritisak.
- Artritis prstiju sa promenama na noktima: Nokti su pogođeni u 53% -86% kod osoba sa psorijatičnim artritisom.
Psorijaza noktiju takođe se može pojaviti zajedno sa gljivičnim infekcijama noktiju – onohomikoza (onychomycosis) i upalom kože oko ivica noktiju – paronihija (paronychia).
